Leeswijzer
Bij de nationale belangen, waarbij sprake is van de hiervoor genoemde ‘verplichte plannen’, staat in deze Toelichting aangegeven wat de strategisch relevante delen zijn, die in de NOVI zijn opgenomen. Deze zijn dan opgenomen onder de kop Strategisch relevante delen van beleid, dat opgaat in de NOVI.
Daarnaast is er beleid, dat niet opgaat in de NOVI, maar dat inhoudelijk wel verband houdt met de nationale belangen die in de NOVI aan bod komen. Immers, die nationale belangen zijn vaak gestoeld op breder rijksbeleid. Waar nodig wordt dit beleid, en in sommige gevallen ook programma’s, wet- en regelgeving en verdragsinformatie ter informatie genoemd. Deze informatie is opgenomen onder het kopje Gekoppeld huidig beleid.
Waarborgen van de waterveiligheid en de klimaatbestendigheid (inclusief vitale infrastructuur voor water en mobiliteit)
Waterveiligheid
Bij waterveiligheid staat preventie voorop, door dijken, duinen en stormvloedkeringen te onderhouden en te versterken, al dan niet samen met rivierverruimende maatregelen. Het is van belang dat er voldoende ruimte behouden blijft en gereserveerd wordt om preventieve maatregelen te kunnen treffen. Langs de kust stellen we daarom randvoorwaarden aan ruimtelijke ontwikkelingen in het kustfundament (Beleidslijn Kust). Voor mogelijke binnendijkse rivierverruimingen is ruimte gereserveerd (Besluit algemene regels ruimtelijke ordening, Barro). Voor de waterveiligheid langs de rivieren is het belangrijk de beschikbare afvoer- en bergingscapaciteit van het rivierbed te behouden en ontwikkelingen tegen te gaan die rivierverruiming onmogelijk maken (Beleidsregels Grote Rivieren)[6].
De uitwerking van de waterveiligheidsopgave vergt een goede ruimtelijk inpassing. Het Kabinet bevordert integrale uitvoering, rekening houdend met gebiedsontwikkeling en een tijdige aanpak van het veiligheidsrisico. Ruimtelijke opgaven en ambities van andere partijen, bijvoorbeeld voor natuur, economie, energie of wonen, kunnen via cofinanciering worden gekoppeld aan waterveiligheidsmaatregelen. Dit draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit en aan het draagvlak voor en de doelmatigheid van maatregelen.
Naast preventie streven we er ook naar de schade en slachtoffers van overstromingen te beperken door slimme ruimtelijke keuzes te maken (waar en hoe we bouwen). We zorgen ervoor dat we goed op dergelijke rampen voorbereid zijn, door plannen te maken voor rampenbeheersing, waaronder evacuatie. In specifieke situaties, waar dijkversterking zeer duur of maatschappelijk zeer ingrijpend is, zijn slimme combinaties met ruimtelijke inrichting en/of rampenbestrijding mogelijk om hetzelfde beschermingsniveau te bereiken.
Cyberaanvallen kunnen significante gevolgen hebben voor de waterbeheerprocessen (o.a. voor sluizen, stuwen, gemalen en keringen, voor de openbare drinkwatervoorziening en voor het beheer van de waterketen zoals zoetwatervoorziening, afvalwatertransport en –zuivering). Als processen worden verstoord of uitvallen, kan dit gevaren opleveren voor de volksgezondheid, waterveiligheid en economie. Daarom versterken de partijen in de waterketen hun samenwerking voor de digitale veiligheid. Hierbij sluit de sector aan bij de landelijke aanpak van cybersecurity.
Zandwinning
Het beleid is erop gericht om voor de korte en lange termijn voldoende zandvoorraad op zee te reserveren voor suppletie- en ophoogdoeleinden tegen aannemelijke en redelijke kosten. Voor de waterveiligheid op zowel de korte als langere termijn – gezien de verwachte zeespiegelstijging – speelt zandwinning een belangrijke rol bij het onderhoud van de kust. Bij toenemende zeespiegelstijging zal de behoefte aan zand voor kustonderhoud verder toenemen, terwijl ook op het land de vraag naar zeezand nog toeneemt. Het is dus van belang te beschikken over een strategische voorraad van voldoende omvang en te zorgen voor efficiënte winning en efficiënt ruimtegebruik.
Klimaatadaptatie
Een klimaatbestendig Nederland is ingericht op de gevolgen van klimaatverandering, inclusief zeespiegelstijging. Daarom passen we onze leefomgeving blijvend aan aan extreem weer, zoals lange periodes van hitte, droogte, wateroverlast en overstromingen. De effecten van klimaatverandering voor Nederland worden zodoende verkleind en beheersbaar. In het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie en met (het uitvoeringsprogramma van) de Nationale Klimaatadaptatiestrategie hebben Rijk en medeoverheden afspraken gemaakt over de wijze waarop de doelstellingen voor een waterrobuust en klimaatbestendig Nederland worden gerealiseerd. In het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie zijn aanvullend afspraken gemaakt over de (financiële) opgaven en de financiering van maatregelen voor een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting van Nederland.
Strategisch relevante delen van beleid, dat opgaat in de NOVI
- Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR): De beleidsmatige onderbouwing uit de SVIR van de relevante artikelen uit het Bkl/Barro (zie tabel 'Relatie NOVI met SVIR').
Gekoppeld huidig beleid
Voor dit belang zijn delen van onderstaande beleidsnota’s en beleidsprogramma’s relevant:
- Bestuursakkoord Water[1]
- Aanvullende afspraken Bestuursakkoord Water. [2]
- Beleidsnota Noordzee 2016-2021[3]
- Nationaal Waterplan 2016-2021[4] (inclusief overstromingsrisicobeheerplannen)
Waterveiligheid
- Deltaplan Waterveiligheid[5]
- Beleidsregels Grote Rivieren[6]
- Beleidslijn Kust[7]
- Nationale visie kust[8], [9]
Klimaatadaptatie
- Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie[10]
- Uitvoeringsprogramma Nationale Klimaatadaptatiestrategie[11]
- Bestuursakkoord Klimaatadaptatie[12]
Toelichting sluiten